مشخصات فنی دیگ بخار فایرتیوب
دیگ بخار فایرتیوب (Fire Tube Boiler) – بررسی کامل، اجزا، عملکرد و کاربردها
دیگ بخار فایرتیوب یکی از پرکاربردترین انواع بویلرهای صنعتی است که به دلیل ساختار ساده، نگهداری آسان و راندمان بالا در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود. این نوع دیگ بخار عمدتاً در فشارهای پایین تا متوسط کار می‌کند و برای مصارف گرمایشی، تولید بخار اشباع و برخی فرآیندهای صنعتی مناسب است.
نحوه عملکرد دیگ بخار فایرتیوب
در دیگ بخار فایرتیوب، گازهای داغ حاصل از احتراق از داخل لوله‌های بسته عبور کرده و آب درون مخزن اطراف این لوله‌ها را گرم می‌کنند. در نهایت، آب به بخار تبدیل شده و به سیستم مورد نظر منتقل می‌شود.
مراحل عملکرد این دیگ به ترتیب زیر است:
- احتراق سوخت درون کوره (Furnace) – احتراق در مشعل انجام شده و گازهای داغ تولید می‌شود.
- عبور گازهای داغ از لوله‌های آتش – گرمای ناشی از احتراق از طریق لوله‌های داخل دیگ به آب انتقال داده می‌شود.
- تبدیل آب به بخار – با افزایش دما، آب به نقطه جوش رسیده و بخار اشباع تولید می‌شود.
- خروج گازهای احتراقی از طریق دودکش – پس از انتقال انرژی، گازهای باقی‌مانده از دودکش خارج می‌شوند.
اجزای اصلی دیگ بخار فایرتیوب
- بدنه (Shell)
یک محفظه استوانه‌ای که آب و لوله‌های آتش در آن قرار دارند.
- مشعل (Burner)
برای احتراق سوخت و تولید گازهای داغ. این مشعل‌ها می‌توانند از سوخت‌های مختلف مانند گاز، گازوئیل و مازوت استفاده کنند.
- لوله‌های آتش (Fire Tubes)
مسیر عبور گازهای داغ که باعث انتقال حرارت به آب داخل دیگ می‌شود.
- دودکش (Chimney or Flue Gas Outlet)
مسیر خروج دود و گازهای حاصل از احتراق به فضای بیرونی.
- سیستم کنترل و ایمنی
این بخش شامل تجهیزات ایمنی مانند شیر اطمینان، فشارسنج، حسگر دما و فشار است که عملکرد دیگ را پایش و کنترل می‌کنند.
- پمپ تغذیه (Feed Pump)
برای تأمین آب به دیگ بخار استفاده می‌شود تا در صورت کاهش سطح آب، مخزن دوباره پر شود.
انواع دیگ بخار فایرتیوب
- دیگ بخار تک‌کوره‌ای (Single Furnace Fire Tube Boiler)
- دارای یک کوره برای احتراق
- مناسب برای مصارف کوچک و متوسط
- بازدهی کمتر نسبت به مدل‌های دوکوره‌ای
- دیگ بخار دوکوره‌ای (Twin Furnace Fire Tube Boiler)
- دارای دو کوره برای افزایش راندمان
- توانایی تولید بخار در ظرفیت‌های بالاتر
- مناسب برای صنایع بزرگ
- دیگ بخار سه پاس (Three Pass Fire Tube Boiler)
- مسیر عبور گازهای احتراقی سه مرتبه تغییر جهت می‌دهد
- بازده حرارتی بالا و کاهش مصرف سوخت
- مناسب برای کاربردهایی که نیاز به راندمان بالا دارند
- دیگ بخار پشت‌خیس (Wet Back) و پشت‌خشک (Dry Back)
- مدل پشت‌خیس (Wet Back): دارای محفظه آب در پشت دیگ، که باعث خنک‌سازی بهتر و افزایش عمر دیگ می‌شود.
- مدل پشت‌خشک (Dry Back): فاقد محفظه آب در پشت دیگ بوده و نیاز به عایق‌کاری بیشتری دارد، اما هزینه تعمیر آن کمتر است.
مزایای دیگ بخار فایرتیوب
✅ ساختار ساده و کم‌هزینه – هزینه اولیه پایین‌تر در مقایسه با دیگ‌های واترتیوب
✅ راندمان بالا در مدل‌های سه پاس – افزایش بازدهی و کاهش مصرف سوخت
✅ تعمیر و نگهداری آسان – به دلیل طراحی ساده و دسترسی راحت به اجزا
✅ عملکرد پایدار و ایمن – مجهز به سیستم‌های کنترل و ایمنی
✅ مناسب برای فشارهای پایین تا متوسط – کاربرد گسترده در صنایع مختلف
معایب دیگ بخار فایرتیوب
❌ محدودیت در ظرفیت تولید بخار – برای ظرفیت‌های بالاتر از دیگ‌های واترتیوب استفاده می‌شود
❌ زمان طولانی برای رسیدن به دمای کاری – نسبت به دیگ‌های واترتیوب دیرتر به حداکثر بازدهی می‌رسد
❌ حساسیت به تغییرات بار بخار – در مواجهه با نوسانات بار، عملکرد آن به اندازه دیگ‌های واترتیوب انعطاف‌پذیر نیست
کاربردهای دیگ بخار فایرتیوب
✔ صنایع غذایی: تولید بخار برای پخت، استریلیزاسیون و فرآوری مواد غذایی
✔ صنایع نساجی: تأمین بخار برای رنگرزی، شستشو و خشک کردن پارچه
✔ بیمارستان‌ها و مراکز درمانی: تأمین بخار برای استریلیزاسیون تجهیزات و گرمایش
✔ نیروگاه‌های کوچک: تأمین بخار برای توربین‌های کوچک و مصارف گرمایشی
✔ کارخانه‌های شیمیایی و پتروشیمی: استفاده در فرآیندهای تولیدی
نکات مهم در نگهداری دیگ بخار فایرتیوب
✅ بررسی روزانه سطح آب و فشار بخار – جلوگیری از خشک‌شدن دیگ و افزایش ایمنی
✅ تمیزکاری منظم لوله‌های آتش – حذف دوده و رسوبات برای حفظ راندمان
✅ بازرسی دوره‌ای شیر اطمینان و تجهیزات کنترلی – اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ایمنی
✅ کنترل کیفیت آب تغذیه – جلوگیری از ایجاد رسوب و خوردگی در دیگ بخار
جمع‌بندی
دیگ بخار فایرتیوب به دلیل طراحی ساده، هزینه نگهداری پایین و عملکرد قابل‌اعتماد، یکی از محبوب‌ترین انواع بویلرها در صنایع مختلف محسوب می‌شود. با توجه به نوع کاربرد و ظرفیت موردنیاز، انتخاب مدل مناسب اهمیت زیادی در بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌ها دارد.
برای مشاوره و خرید انواع دیگ بخار، با کارشناسان ما تماس بگیرید!
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.